HISTORIA PARAFII PW. ŚW. ZYGMUNTA W ŁOSICACH
Łosice – dawne miasto królewskie, od 1560 roku siedziba starostwa, o bogatej tradycji historycznej.
W przeszłości odgrywały znaczącą rolę na Podlasiu. To tutaj przez trzydzieści lat działało pierwsze na Podlasiu seminarium duchowne (1689-1722). Tutaj zamieszkał pierwszy biskup podlaski – ksiądz Feliks Lewiński (1818-1825). Tutaj tez, na wojewódzkim zjeździe organizacji „Czerwonych”, zapadły decyzje dotyczące przebiegu nocy styczniowej 1863 roku na Podlasiu. Od XVII wieku funkcjonowała w Łosicach królewska stadnina koni, dzięki której na całą okolicę słynne były targi końskie. Pozostałością tej tradycji jest konik w herbie miasta. W XVIII wieku hitem łosickich rolników stały się ogórki, które zyskały sławę daleko poza granicami starostwa. O popularności tego produktu może świadczyć powiedzenie: „ma nos jak łosicki ogórek”, czyli twardy i dorodny, bo takie cieszyły się szczególnym zainteresowaniem.
Pierwszym miejscem położenia Łosic był, oddalony o 4 km w górę rzeki Tocznej, XIII-wieczny gród w pobliżu dzisiejszej wsi Dzięcioły. Już w 1264 roku funkcjonowała w nim cerkiew prawosławna. W końcu XIV wieku, po ustaniu walk na Podlasiu, położony wśród bagien gród przestał spełniać swoją funkcję. Przez swoją niedostępność utrudniał rozwój handlu. To przyczyniło się do przeniesienia kształtującej się osady na bardziej sprzyjający teren, tj. na skrzyżowanie szlaków handlowych z Krakowa do Wilna. Nadano jej ruskie prawa miejskie. Dogodne położenie, bliskość granicy z Litwą oraz opieka króla, stwarzały warunki do rozwoju miasta i bogacenia się jego mieszkańców. Już w początkach XV wieku funkcjonowały w mieście dwie cerkwie: pw. Zaśnięcia NMP i św. Michała Archanioła, czyniąc zeń ważny ośrodek chrystianizacyjny.
Przełomowym wydarzeniem rzutującym na dalszy rozwój Łosic było nadanie przez Aleksandra Jagiellończyka praw magdeburskich – 10 maja 1505 roku.
Rozpoczął się wówczas proces kształtowania parafii w Łosicach. Jej pierwszym proboszczem i budowniczym, fundowanego przez króla Zygmunta Starego kościoła, był pleban Jerzy. Parafia łosicka zaczęła w pełni funkcjonować wraz z powstaniem w mieście kościoła.
Pierwszy drewniany kościół rzymskokatolicki, pw. św. Zygmunta w Łosicach, powstał w 1511 roku przy jednej z ulic w pobliżu Rynku. Podczas pobytu w Łosicach w październiku 1511 roku króla Zygmunta I Starego, doszło do jego wyświęcenia przez biskupa łuckiego Pawła Holszańskiego. Kościół pw. św Zygmunta, nazwany na część króla-patrona, nosił ponadto wezwania: Wniebowzięcia NMP, św. Jana Jałmużnika i św. Barbary.
Pierwsza świątynia z 1511 roku, naruszona zębem czasu oraz licznymi wojnami (szczególnie w latach 1656-57, a także walkami w okresie wojny północnej z lat 1700-1721), nie nadawała się do sprawowania kultu. Dlatego w latach 1730-1731 został wzniesiony nowy drewniany kościół. Ufundowany był przez starostę łosickiego, Antoniego Miączyńskiego dzięki staraniom proboszcza łosickiego, ks. Tomasza Kamieńskiego, który pobłogosławił go w 1731 roku. Konsekracji świątyni dokonał biskup Józef Olszański, sufragan chełmski, 18 lipca 1734 roku.
W latach 1691-1781 parafia łosicka zarządzana była przez księży żyjących we wspólnocie, zwanych „Komunistami”. W latach 1689-1721 kierowali oni pierwszym diecezjalnym seminarium duchownym mieszczącym się w parafialnym budynku na tyłach kościoła św. Zygmunta w Łosicach.
Drugi kościół przetrwał do 1878 roku (spłonął w czasie wielkiego pożaru miasta). Korzystając z tej sytuacji oraz realizując politykę prawosławienia i rusyfikacji Podlasia, władze carskie nie zezwoliły na odbudowę świątyni i zlikwidowały parafię rzymsko-katolicką w Łosicach. Przyłączyły ją do dotychczasowego kościoła filialnego w Hadynowie. Tutaj zostały złożone ocalałe z pożaru sprzęty, naczynia liturgiczne i obrazy, łącznie z obrazem MB Szkaplerznej z dużego ołtarza.
Dopiero carski ukaz tolerancyjny z 1905 roku pozwolił podjąć kroki zmierzające do wskrzeszenia skasowanej parafii w Łosicach. Na wniosek mieszkańców Łosic, biskup lubelski, Franciszek Jaczewski, skierował do Łosic księdza Piotra Kucharskiego. W niedługim czasie wśród parafian powstały plany budowy nowego kościoła. Do czasu zbudowania nowego Domu Bożego parafianom umożliwiono, za zgodą gubernatora siedleckiego oraz biskupa lubelskiego, uczestniczenie w nabożeństwach, które miały być odprawiane w intencjalnej kaplicy pod wezwaniem św. Stanisława. Już 8 grudnia 1905 roku Piotr Kucharski, proboszcz odtworzonej parafii łosickiej, odprawił pierwszą po 28 latach ofiarę Mszy Świętej. W 1906 roku plany budowy kościoła i plebanii wykonał budowniczy powiatu konstantynowskiego – Milewicz. Nad całością prac budowlanych czuwał ks. Kucharski, wspomagany przez Komitet Budowy Kościoła, na czele z Nikodemem Pliszką. W trakcie wizytowania pierwszej od trzydziestu lat diecezji (16 października 1907 r.), biskup lubelski, Franciszek Jaczewski, odwiedził Łosice. Wówczas poświęcił i wmurował kamień węgielny wznoszonego kościoła. Na skutek intryg i zaostrzonego kursu władz carskich wobec Kościoła katolickiego, pierwszy proboszcz odrodzonej łosickiej parafii został z niej usunięty. Nowym proboszczem parafii pw. św. Zygmunta został ks. Wojciech Bojarczuk, który jesienią 1909 roku dokończył dzieło budowy kościoła. Polityka władz carskich uniemożliwiła jednak ponowne przybycie do Łosic biskupa Jaczewskiego i konsekracji nowo wybudowanej świątyni. Dlatego odbyło się jedynie jej poświęcenie, którego dokonał dziekan dekanatu bialskiego, ks. Stanisław Nojszewski.
Kościół łosicki wybudowany został w stylu neogotyckim o trzech nawach i dwóch wysokich wieżach zakończonych żelaznymi krzyżami. W chwili wyświęcenia wyposażony był w Wielki Ołtarz rzeźbiony, w części także złocony. Wykonała go w stylu gotyckim z drzewa dębowego firma dekoracyjno-rzeźbiarsko-pozłotniczą z Radomia – Krzywicki i S-ka. Brak było jeszcze bocznych ołtarzy. W Wielkim Ołtarzu umieszczono uratowany z pożaru, ubrany w srebrną sukienkę, osiemnastowieczny obraz Matki Boskiej Szkaplerznej. Na zasłonie umieszczono obraz św. Zygmunta, patrona kościoła, pędzla Kazimierza Krzyżanowskiego, dar Juliana i Bolesławy Ostojskich.
Do konsekracji kościoła przez biskupa sufragana podlaskiego, Czesława Sokołowskiego, doszło dopiero w 1920 roku. W tym czasie przybyły nowe elementy wyposażenia kościoła. Pojawiły się dwa boczne ołtarze – św. Antoniego, a także św. Józefa, w którym, po odnalezieniu, zawieszono obraz MB. Przeczystej. Zamontowano chrzcielnicę, drewniany konfesjonał ufundowany przez Rozalię i Władysława Wróblewskich, dwie stalle fundacji właścicieli majątków: Rudnik Nikodema Pliszki i Polinów Michała Kobylińskiego oraz 12 ławek dla wiernych, rozmieszczonych po dwóch stronach nawy głównej. W 1925 roku kościół otrzymał nowe organy wykonane przez Polską Wytwórnię Organów Krukowskiego z Piotrkowa Trybunalskiego. W listopadzie 1924 roku nowy proboszcz, ks. Józef Mazurkiewicz, zainstalował w łosickim kościele stacje Drogi Krzyżowej. Oficjalnego otwarcia i wyświęcenia 5 listopada 1924 roku dokonał ks. biskup Henryk Przeździecki podczas wizyty duszpasterskiej. Już w 1931 roku proboszcz ks. Stanisław Filipowicz doprowadził do częściowej elektryfikacji kościoła. Pełna elektryfikacja kościoła i plebanii nastąpiła dopiero w 1958 roku za probostwa ks. Piotra Szpilewicza .
5 maja 1969 roku o godz. 1.45 w nocy, podczas burzy, od uderzenia pioruna spłonął szczyt wieży kościelnej. Spadający duży żelazny krzyż uszkodził dachówkę na kościele. W 1971 roku, staraniem ks. proboszcza Boleslawa Krępli, wieża kościelna została odbudowana, dach naprawiony, a wnętrze świątyni odnowione.
Całkowicie nowy wygląd łosicki kościół uzyskał po remontach przeprowadzonych przez księży proboszczów: Henryka Rzeszotka i Kazimierza Komara.
Dalszą część historii piszemy już MY.
